Obidowa - historia, zabytki, atrakcje turystyczne

OBIDOWA jest najwyżej (750-850 m n.p.m.) położoną wsią w zachodnich Gorcach, jest to także największa pod względem obszaru wieś w gminie nowotarskiej. Cała leży na zachodnich stokach Gorców rozciętych głęboką doliną potoku Lepietnicy, a w górnym biegu także doliną Obidowca. Pomiędzy dolinami wznoszą się wysokie grzbiety górskie — Obidowiec na północy, grzbiet środkowy — Gorzec i Solisko oraz grzbiet Bukowiny. Układające się w kształt wideł grzbiety Obidowej schodzą się pod Turbaczem. Strefa górska Obidowej jest krainą leśną, w której ostały się lasy dawnej Puszczy Karpackiej. W górnych partiach, wśród lasów leżą polany porośnięte górskimi trawami łąkowymi, które do niedawna latem tętniły życiem pasterskim. Po pasterzach pozostały tu i ówdzie szałasy tak charakterystyczne dla krajobrazów gorczańskich. W dolnym odcinku doliny Lepietnicy, powstałej z dwóch potoków: Obidowca i Lepietnicy, rozłożyła się wieś Obidowa. Domy położone są w wąskiej i głębokiej dolinie, blisko potoku, często też rozsiane po stokach górskich jako małe przysiółki. Na poszczególnych gruntach zabudowania układają się w osiedla, nazwane od pierwszych osadników, którzy je zagospodarowali: Parzygnatówka, Guzikówka, Antolcówka, Huziorówka, itd. Spotkamy jeszcze domy drewniane w stylu podhalańskim wykonane z bali w formie wieńców.

W Obidowej znajdują się lasy podhalańskich wsi: Klikuszowej, Lasku, Trutego, Morawczynej, Działu, Pieniążkowic i Odrowąża. Są też lasy państwowe i stanowiące własność prywatną. Ponad lasami ciągną się łańcuchy polan obidowskich: Bukowina, Roznowa, Płowowa, Grajcarowa i Rusnakowa. Na tej ostatniej polanie na pamiątkę pierwszej pielgrzymki papieskiej do ojczyzny i pobytu Ojca Świętego na Podhalu w roku 1979 wybudowana została kaplica w formie szałasu pasterskiego, w której corocznie w pierwszą niedzielę sierpnia odprawiane są msze święte dla ludzi gór z kazaniem w gwarze góralskiej.

Wzdłuż środkowego grzbietu Górnej Obidowej ciągną się polany: Stusy, Spalone, Gorzec, Zakrzesy, , Rozdziele — położone na wysokości 950-1180 m n.p.m. Od Starych Wierchów (969 m n.p.m.), gdzie funkcjonuje schronisko górskie, ciągnie się na wschód strefa polan, którą stanowią: Groniki, Podziska, Fitosowa, Matusowa, Odrowąż, Kocórka — położone w paśmie Obidowca. Tędy właśnie prowadzi uczęszczany szlak turystyczny z Rabki na Turbacz, a od schroniska na Starych Wierchach przebiega inny szlak na zachód przez górę Obidową, Klikuszową i Pyzówkę w kierunku Babiej Góry.

Powstanie wsi wiąże się z akcją kolonizacyjną Jana Pieniążka, dzierżawcy starostwa nowotarskiego, który w połowie wieku XVI założył wiele wsi. Sąsiednia Klikuszowa, która w akcie lokacyjnym przy końcu wieku XIV otrzymała duże nadania, nie była ich jednak w stanie zagospodarować i zasiedlić. Na gruntach klikuszowskich nad górną Lepietnicą powstaje najpierw przysiółek należący do Klikuszowej, który z czasem przekształca się w samodzielną wieś, istniejącą już formalnie na początku wieku XVII. Według lustracji z roku 1660 w Obidowej było dziewięciu chałupników, którzy wnosili opłaty czynszowe, oraz mieszkali zagrodnicy, którzy kwartalnie płacili po złotemu i w naturze dawali owies, pracowali po dwa dni w tygodniu pieszo na pańskim.

W roku 1765 Obidowa liczyła 11 ról, 16 zagród i młyn. Istniało tu wójtostwo podległe dzierżawcy starostwa nowotarskiego, które miało mieć cztery łany, ale tylko jeden do wójta należał, co stało się przyczyną sporu z posiadaczem starostwa nowotarskiego. Wójtostwo miało czterech poddanych, którzy oprócz odrabiania pańszczyzny pieszej płacili pogłowne, a dochody z karczmy uzupełniały budżet wójta. W roku 1824 Obidowa należała do dóbr kameralnych Klikuszowej, które zostały sprzedane prywatnemu właścicielowi. W Klikuszowej założył on folwark, w którym obidowianie odrabiali pańszczyznę. Od chwili powstania aż do dziś wieś należała do parafii klikuszowskiej.

Środowisko geograficzne, wyróżniające się szczególnymi walorami, górskie krajobrazy, naturalne lasy świerkowe dolnego i górnego regla, gruba pokrywa śnieżna w zimie i nasłonecznienie południowych stoków górskich — wszystko to sprawia, że Obidowa jest jakby stworzona dla turystyki, wypoczynku letniego i sportów zimowych. Istnieją tu także dobre warunki dla wczasów rodzinnych w kwaterach miejscowych rolników. Wieś dzięki podmiejskiej komunikacji ma dogodne połączenie z Nowym Targiem.