Szlembark - historia, zabytki, atrakcje turystyczne

SZLEMBARK położony jest na południowych stokach górskich pasma Lubania, stanowiącego wschodni grzbiet górski Gorców. Grunty szlembarskie od zachodu ograniczone są potokiem Granicznym, który oddziela je od pól knurowskich, a na wschodzie potok o tej samej nazwie oddziela grunty wsi od Huby. Na południu granicę stanowią ujściowy odcinek potoku Granicznego i Dunajec. Domy szlembarskie skupione są koło drogi prowadzącej wzdłuż spłaszczeń stokowych na wysokości 600-620 m n.p.m., wznosząc się ponad dolinę Dunajca od 70-90 m n.p.m. Potoki Studziański i Szlembarski dzielą wieś na osiedla; w centrum miejscowości, położonym pomiędzy obydwoma potokami, znalazło się największe osiedle szlembarskie. Do strefy osiedleńczej przylegają od północy pola uprawne i łąki, wznoszące się terasowato w kierunku lasów do wysokości 700-750 m n.p.m. Południowe grunty opadają stromą skarpą zbocza doliny Dunajca. Północną strefę stanowią obszary górskie z kulminacjami szczytów Cyrli (912 m n.p.m.), Koszark (841 m n.p.m.), Bukowinki (923 m n.p.m.) i Kotelnicy (946 m n.p.m.

Powstanie wsi można wiązać z osadnictwem klasztoru klarysek, które w roku 1326 założyły wieś Maniowy. Z nazwy Szlembark można wnioskować, że założyciel wsi musiał być pochodzenia niemieckiego, sama nazwa oznaczała tereny podmokłe. Później, bo dopiero w wieku XVI, dobra te weszły w skład majątku trzywsiowego Harklowa. Z dokumentów parafialnych w Dębnie wynika, że w XV wieku znajdowała się tu kaplica, o czym do dziś może świadczyć nazwa gruntów Podkaplice.

Według tradycji wiejskiej pola szlembarskie były pastwiskiem dla dworu harklowskiego. Mieszkańcy odrabiali pańszczyznę na pańskim polu, a także uprawiali własne. Zajmowali się również przepalaniem drewna na węgiel drzewny. Pierwsza osada według tradycji wiejskiej powstała w środku wsi, koło istniejących tam studni; zwała się Śleboda, czyli po góralsku wolność.

Szlembark należy do parafii w Harklowej. W latach osiemdziesiątych XX w. na zachodnim skraju wsi jej mieszkańcy własnym sumptem, a także przy wydatnej pomocy rodaków z USA wybudowali kościół pod wezwaniem Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny. W tej świątyni posługi duszpasterskie sprawuje ksiądz proboszcz z Harklowej.

Wśród lasów i polan najwyższymi szczytami z Przełęczy Knurowskiej na Lubań prowadzi szlak turystyczny. W środku głównego grzbietu przy granicy z Ochotnicą znajduje się przysiółek Studzianki — znakomite miejsce noclegowe dla turystów oraz wczasowiczów, którym odpowiada wypoczynek na łonie przyrody. Turyści mogą także korzystać z kwater prywatnych u rolników we wsi.

Dochody rolnicze uzupełniane są przez rozwijające się tu rzemiosło i usługi transportowe.